Η Μεταστροφή του Hauptmann Gerd Wiesler. Ο λοχαγός Gerd Wiesler ήταν τύπος μοναχικός κι απόλυτα αφοσιωμένος σε αυτό που θεωρούσε πως όφειλε να είναι και να πράττει. Σ’ αυτό που εννοείται ως «καθήκον». Απόλυτα συνεπής και μεθοδικός στις υποχρεώσεις του ως καθεστωτικού αξιωματούχου του Υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Stasi). Μέλος ενός τεράστιου δικτύου παρακολούθησης της ζωής των ανθρώπων που δεν πρόσκεινται στο καθεστώς και έχουν διαφορετικές από αυτό αντιλήψεις. Ήταν όμως πνευματώδης, είχε ανησυχίες και διέκρινε την αξία της τέχνης που απαιτεί στοιχειώδη ελευθερία για να εκφράζεται. Την ελευθερία που δυστυχώς εξέλιπε στο συγκεκριμένο καθεστώς. Και ήλθε η ώρα που του ‘λαχε να παρακολουθήσει τον Georg Dreyman, αναγνωρισμένο ανά τον κόσμο θεατρικό συγγραφέα, ο οποίος όχι μόνο δεν ήταν προσηλωμένος στα ιδεώδη του κυβερνώντος κόμματος και του δήθεν «σοσιαλιστικού παράδεισου» της εποχής αλλά είχε και ύποπτη αντικαθεστωτική δράση καθότι προετοίμαζε μεταξύ των άλλων κείμενο-μανιφέστο για την ενημέρωση του ελεύθερου κόσμου για το ανελεύθερο καθεστώς που επικρατούσε στην πατρίδα του. Τέθηκε λοιπόν υπό ‘καθεστώς παρακολούθησης’ με κωδικό ‘Λάζλο’. Του βάλαν του ανθρώπου ένα σύνθετο δικτύο μικροφώνων σε όλους τους χώρους της κατοικίας του, ώστε κάθε στιγμή της καθημερινότητάς του να ηχογραφείται, να αναλύεται και να εξάγονται συμπεράσματα για τις ύποπτες κινήσεις του. Και τον άκουγαν απ τα ακουστικά, άνθρωποι σε βάρδιες. Και ο λοχαγός Gerd Wiesler προϊστάμενός τους…! Ο χαρακτήρας, οι απόψεις και η στάση ζωής όμως του συγγραφέα, γοήτεψαν το λοχαγό που τις παρακολουθούσε κι αυτός καθημερινά. Του δείξαν ένα δρόμο φωτεινό κι ένα κόσμο σαν τούτο που η καρδιά και το πνεύμα του αναζητούσαν. Ο δικός του μέχρι τώρα κόσμος, έφτανε να δημιουργεί μόνο συνθήκες απαξίωσης της ίδιας της ζωής μέχρι που κάνανε τη χώρα τούτη να ‘ναι στην κορυφή της λίστας με τα μεγαλύτερο ποσοστό αυτοχείρων στον πλανήτη. Τη λίστα αυτή την κρατούσε βέβαια καλά κρυμμένη το Κόμμα απ τους πολίτες του. Μα ο λοχαγός τη βρήκε ! Και άλλαξε στάση ζωής, άλλαξε και πρακτικές. Υπέστη αυτό που λέμε μεταστροφή! Θεώρησε ότι το οφείλει σε κάθε ανθρώπινη αξία που βάναυσα καταρρακώνονταν καθημερινά από το ανελεύθερο εκείνο καθεστώς. Συνεχίζοντας λοιπόν την παρακολούθηση του συγγραφέα, άρχισε να αποσιωπά και να συγκαλύπτει τις παράνομες κινήσεις, συζητήσεις και συναναστροφές του. Η σκηνή της συνάντησης του λοχαγού με το αμέριμνο μικρό παιδί που ‘παιζε αδιάφορα μπάλα έξω απ’ το υπό παρακολούθηση διαμέρισμα του συγγραφέα με την απόλυτα ‘ανθρώπινη’ αντίδραση του λοχαγού στην ‘κεκτημένης ταχύτητας’ ερώτησή του στο παιδί, που του επέβαλλε προς στιγμήν η μέχρι τότε δουλειά του : Young boy : Are you really with the Stasi? Hauptmann Gerd Wiesler : Do you even know what the Stasi is? Young boy : Yes. They're bad men who put people in prison, says my dad. Hauptmann Gerd Wiesler : I see. What is the name of your... (…κόμπιασμα) Young boy : My what ? (..επέμεινε το παιδί) Hauptmann Gerd Wiesler : (….το σκέφτεται για λίγο) …Ball !! What's the name of your ball? Young boy : You're funny. Balls don't have names…. Ήταν και αυτή η Christa-Maria Sieland, η σύντροφος του συγγραφέα που του έλαμψε στα μάτια και την καρδιά (και στα δικά μας..). Σα μοιραία μορφή ηρωίδας αρχαίου ελληνικού δράματος που ‘θελε ο τραγικός ποιητής βάναυσα να μαρτυρά για των θεών τις βέβηλες διαθέσεις. Ο αξέχαστος χαρακτηριστικός διάλογος με την κυρία Sieland στο άχρωμο κι άπνοο καφέ, που’ δωσε σε μια μόνο σκηνή το μέγεθος της απόγνωσης που μπορεί να ‘χει ένας άνθρωπος μα και το μεγαλείο ψυχής ενός άλλου ανθρώπου, σε λίγες μόνο λέξεις : Hauptmann Gerd Wiesler : Madam? Christa-Maria Sieland : Go away. I want to be alone. Hauptmann Gerd Wiesler : Madam Sieland? Christa-Maria Sieland : Do we know each other? Hauptmann Gerd Wiesler : You don't know me, but I know you. Many people love you for who you are. Christa-Maria Sieland : Actors are never "who they are." Hauptmann Gerd Wiesler : You are. I've seen you on stage. You were more who you are than you are now. Christa-Maria Sieland : So you know what I'm like. Hauptmann Gerd Wiesler : I'm your audience…. …………………….. (παύση) Christa-Maria Sieland : I have to go. Hauptmann Gerd Wiesler : Where to? Christa-Maria Sieland : I'm meeting an old classmate. I... Hauptmann Gerd Wiesler : You see? Just now, you weren't being yourself. Christa-Maria Sieland : No? Hauptmann Gerd Wiesler : No. Christa-Maria Sieland : So you know her well, this Christa-Maria Sieland. What do you think - would she hurt someone who loves her above all else? Would she sell herself for art? Hauptmann Gerd Wiesler : For art? You already have art. That'd be a bad deal. You are a great artist. Don't you know that? Christa-Maria Sieland : And you are a good man… Μα και το αναμενόμενο (δεν γινόταν αλλιώς) δραματικό τέλος της ταινίας που ανταμείβει το λοχαγό και κάνει την καρδιά μας ν’ ανασάνει απ το σφίξιμο …. bookseller : Would you like it gift wrapped? Hauptmann Gerd Wiesler : No. It's for me….. Ευρωπαϊκός κινηματογράφος με τα δικά του χρώματα, τις ιδέες, τους ανθρώπους και το περιβάλλον του που σηκώνει ψηλά το αποτέλεσμα δίχως τα εξαντλητικά και πανάκριβα στάνταρ της αντίστοιχης υπερατλαντικής τέχνης. Εξαιρετικές οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών που δικαιώνουν τη δεινότητα του νέου σκηνοθέτη στην πραγμάτωση τούτου του απίστευτα τραγικού σεναρίου του. Και ειδικά ο λοχαγός, με τον κρυμμένο κόσμο των ανεκπλήρωτων που ‘κρυβε καλά κάτω απ το ανέκφραστο πρόσωπό του, έδωσε παράσταση ζωής. Ήταν το κύκνειο άσμα του…..* DAS LEBEN DER ANDEREN / THE LIFES OF OTHERS/ ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ Oscar καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας (2007) Director - Writer: Florian Henckel von Donnersmarck Stars: Ulrich Mühe* as Hauptmann Gerd Wiesler, Martina Gedeck as Christa-Maria Sieland, Sebastian Koch as Georg Dreyman …… * Ulrich Mühe γεννήθηκε το 1953 στην Grimma της Ανατολικής Γερμανίας. Έγινε γνωστός με την ταινία «DAS LEBEN DER ANDEREN» (2006). Πέθανε ένα χρόνο μετά τα γυρίσματα της ταινίας, από καρκίνο. Οι διάλογοι, copy paste από τα Credits της ταινίας στο IMDb. Για τα υπόλοιπα.... Σοφοκλής Κουρτίδης